Życie i działalność doktora Emila Kowalczyka

Emil Kowalczyk urodził się 17 grudnia 1941 roku w Lipnicy Wielkiej jako syn Karoliny i Feliksa Kowalczyków. Pochodził z rodziny chłopskiej, która kultywowała tradycje regionalne. W 1954 roku, po ukończeniu Szkoły Podstawowej Nr 2 w rodzinnej miejscowości, podjął dalszą naukę w Państwowym Liceum Pedagogicznym N r2 w Krakowie. Swoje zamiłowanie do literatury i kultury potwierdził, podejmując studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie i uzyskując w 1971 roku tytuł magistra filologii polskiej. W 1981 roku obronił pracę doktorską i uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Nie skusiło go miejskie krakowskie życie. Z wyższym wykształceniem, z tytułem doktora, pozostał jednak wierny rodzinnej miejscowości i poświęcił się całkowicie pracy z dziećmi. Pracował jako nauczyciel w Szkole Podstawowej Nr 4 w Lipnicy Wielkiej-Przywarówce, a następnie od grudnia 1964 roku przez długie lata był dyrektorem tejże szkoły. W 1973 roku założył w swojej szkole dziecięcy Zespół Regionalny im. Heródka. Sam grał na skrzypcach i uczył innych nie tylko kochać polską literaturę piękną, ale też szanować, kochać i kultywować orawską gwarę i obyczaje. Z zespołem tym koncertował w kraju i poza jego granicami, zdobywając wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. W 1988 roku zdobył trzeci stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania języka polskiego. W 1995 roku pełnił funkcję dyrektora nowo powstałego Liceum Technicznego w Lipnicy Wielkiej. Emil Kowalczyk był cenionym pedagogiem. Stosował nowoczesne i nowatorskie metody nauczania w realizacji procesów dydaktycznych i wychowawczych. Prowadzona przez niego placówka oświatowa osiągała wysoki poziom w nauczaniu. Był nie tylko doskonałym pedagogiem, ale także znawcą kultury i historii Orawy. Swoim doświadczeniem i wiedzą zawsze służył innym. Po przejściu na emeryturę nie zaprzestał działalności na rzecz swoich współziomków. 0d 1991 roku aż do śmierci był Przewodniczącym Rady Gminy w Lipnicy Wielkiej. Zmarł po ciężkiej chorobie 23 lutego 2005 roku, osierocając żonę Janinę i trójkę swych dzieci, a także całą Orawę. Emil Kowalczyk był znanym regionalistą i społecznikiem. Był członkiem wielu rad naukowych i społecznych, m.in.: Rady Naukowej Babiogórskiego Parku Narodowego, Rady Naukowej Związku Podhalan, Rady Euroregionu „Tatry”, Rady Społecznej Muzeum Etnograficznego w Zubrzycy Górnej, Towarzystwa Przyjaciół Orawy, miejscowej rady parafialnej etc. Był także cenionym poetą orawskim, choć zdawałoby się, że przy tak intensywnej, wielostronnej działalności nie ma miejsca na poezję. Napisał jednak kilka tomików poetyckich, m.in.: „Napij się orawskiego ciepła” (1991 rok), „Dookoła smreków paciorki”(1994 rok), a także sztukę teatralną „Wolorze” i wiele innych. Po jego śmierci został wydany kolejny tomik poezji ,,Mos ty serce orawskie?’’. Wiersze pisał zawsze piękną gwarą orawską sławiące uroki rodzinnej ziemi. To jego autorstwa są słowa do słynnej pieśni: „Cy bocycie Świynty Ojce”, którą wykonuje z zespołem De Press pochodzący z Jabłonki Orawskiej Andrzej Dziubek. Emil Kowalczyk był jurorem licznych konkursów, m.in. Przeglądu Młodych Recytatorów i Gawędziarzy im. Andrzeja Skupnia-Florka w Białym Dunajcu, Konkursu Poezji Religijnej w Ludźmierzu, powiatowej imprezy folklorystycznej- „Góralskie Nucicki” . Był także inicjatorem powołania kapituły medalu Św. Łukasza –Zasłużony dla Gminy Wielkolipnickiej. Za swą wieloletnią pracę zawodową i społeczną został wyróżniony wieloma nagrodami i odznaczeniami, m.in.:

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
Złotym Krzyżem Zasługi,
Medalem Komisji Edukacji Narodowej,
Laurem Babiogórskim,
Złotą Odznaką ZNP,
Odznaką Zasłużony Działacz Kultury,
Odznaką Za Zasługi dla Orawy

Emil Kowalczyk był jednym z największych autorytetów Orawy dla wszystkich miłujących tę Ziemię; człowiekiem szlachetności i uczciwości. Pracę dla dobra wsi, gminy, regionu traktował jako swoistego rodzaju misję. Kochał Orawiaków i wierzył w ich szlachetność, pracowitość i otwartość. W rozmowach perfekcyjnie łączył piękny język literacki z lipniczańską gwarą. Nosił także strój orawski na wszelkiego rodzaju uroczystościach. Był Orawiakiem z krwi i kości. Orawskiej Ziemi oddał całe swoje życie i rozniecał do niej ogień miłości. W swoich wierszach, muzyce i życiu zachęcał do krzewienia kultury naszych ojców. Wzywał do zachowania wartości rodzinnych i religijnych. Emil Kowalczyk odszedł od nas, ale pozostał w naszych sercach jako jeden z największych Orawiaków. Cześć Jego pamięci! Od 9 czerwca 2006 roku dr Emil Kowalczyk patronuje naszej szkole.